Menneskesynet i Kristendommen og Jødedommen

Kristendommen : Menneskesynet i kristendommen handlar om at mennesket er skapt av Guds vilje og makt. Gud har skapt mennesket i sitt eige bilde. Gjett menneska fri vilje til å skilje mellom rett og galt. Men menneska har misbrukt denne frie viljen. Ifølge kristendommen har alle synda. Og synda skil Gud frå menneska. Men til det sendte Gud sin eigen son, Jesus, ned på jorda og ¨ofra¨ han for at vegen mellom Gud og menneska skulle åpna igjen.

Jødedommen : Menneskesynet i Jødedommen er at mennesket er skapt i Guds bilde. Og alt som han har skap i sitt bilde er godt. Det tolker dei med at alle mennesker er verdt like mykje, men at jødane er litt forskjellige. Fordi det er dei som fekk pakta og dermed er det dei som er knytta til den. Dei er også knytta til Toraen og er forplikta til å følle alle lovene og reglane som står i den.

Likskap : I begge religionane er menneske eit resultat av Guds vilje. Vi er skapt i hans bilde og alt som er født i hans bilde er godt. Altså er alle mennesker verdt like mykje.

Ulikskap : I kristendommen har alle mennesker synda mot Gud, men Gud sende Jesus ned på jorda for å åpne vegen opp til himmelen  for å forene oss med Gud igjen.
I Jødedommen trur dei ikkje på Jesus (Messias) slik vi gjer. Dei ser ikkje på han som Guds son. Så derfor har dei også eit anna syn på synd og frelse enn det dei kristne har.




Kjelder : http://snl.no/j%C3%B8dedom

Kyrkjesamfunn i Norge

Den katolske kyrkja :

Denne kyrkja er den største kyrkja i verda, med rundt 1 milliard medlemmer. Ordet katolsk står for allmenn eller universell, kyrkja er for alle mennesker. Paven er eit overhovud for denne kyrkja. Kyrkja bygger på Bibelen og tradisjonar. Dei ærar helgenar. Den største helgenen er Maria, Jesu mor.

Dei sju sakramenta :

- Dåp

- Konfirmasjon

- Nattverd

- Skriftemål

- Salving av sjuke

- Presteinnviing

- Ekteskap

Gudstenesta i den katolske kyrkja heiter messe, dette er hovudsmlinga. Det er ofte mange bilder av Jesus og helgenar. Det lyser og alltid ei raud lampe ein plass i kyrkja, som eit symbol på at Gud er til stades i sitt heilage hus. Den katolske kyrkja veks stadig, i 2004 var det 26 000 medlemmer i Noreg.


Ein katolsk dåp.

Maria,
Jesu mor.

Den ortodokse kyrkja :

Det er rundt 250 millionar som høyrer til denne kyrkja. Ordet ortodoks tyder rett tilbeding og rett lovprising. Dei bruker gamle tradisjonar i gudstenestene. Den ortodokse kyrkja består av fleire sjølvstendige ortodokse kyrkjesamfunn. Denne kyrkja er spesielt viktig i Hellas, Russland og i andre auropeiske land. Denne kyrkja står nær den katolske kyrkja på fleire måtar : Ho bygger læra si på Bibelen og tradisjonen, Medlemmane ærar helgnar, Kyrkja har sju sakrament som den katolske. Det vanlegaste motivet på ikon er Jesus Kristus, og Maria, Guds mor.

Den russisk-ortodokse kyrkja




KJELDER :

Under same himmel 3
Bilde 1

Bilde 2
Bilde 3

Noreg utan statskyrkje

Det har lenge ligge i lufta, men no er det altså eit faktum: Stortinget avvikla denne veka statskyrkja.

Mandag denne veka, medan eldsinte bønde protesterte utanfor Stortinget, gjekk samtlege parti inn for å endre paragraf 2 og 16 i DNG. Med denne endringa "avskaffar" Stortinget den norske statskyrkja, og frå no er stat og kyrkje skilde. 

I praksis har denne skillinga lite å seie for kristne flest. Ein av forskjellane vi kanskje vil merke, er at det no er DNK som eigen organisasjon som vil utnemne biskopar og prostar. Tidlegare har staten hatt siste ord i slike saker. 

Sjølv om DNK ikkje lenger vert knytt til staten, og frå no er likestilt med andre religiøse trusamfunn, vert den norske kongen nødd til å bekjenne seg til den luthersk-evangeliske kyrkja. Det ser derfor ikkje ut som at dette skal vere eit vedtak som dreg vekk religiøse, norske tradisjonar som har hatt feste i landet i mange hundre år. 

DNK reknar vedtaket som ein viktig milepæl i lausrivinga frå staten. Neste steg i saka vert å få presteskapet ut av lønningslista til staten. (Kyrkja ynskjer å bli eit eige rettsubjekt - overta arbeidsgjevaransvaret frå staten)

Kjelder: http://www.hegnar.no/okonomi/politikk/article693694.ece

http://www.tv2.no/nyheter/innenriks/politikk/i-dag-forsvinner-statskirken-3786173.html?utm_source=twitterfeed&utm_medium=twitter

http://www.tv2.no/nyheter/innenriks/politikk/norge-avskaffer-statskirken-3781823.html

Det religiøse Noreg

I Noreg i dag nærmar vi oss 5 millionar innbyggjarar. Frå kristendommen kom til Noreg på starten av 1000-talet, har dette vorte rekna som nasjonalreligion/statsreligion. Men det religiøse Noreg har utvikla seg enormt dei siste 1000 åra, frå eit konservativt land, som kun godtok og aksepterte kristendommen, via ein periode der religion rett og slett var ein sosial norm, til eit samfunn "prega" av "multireligiøsitet". I Noreg finn vi alt frå sterke, truande jødar, til mediterande buddhistar, i tillegg til folk med ei heil rekkje andre religiøse festepunkt. Men korleis er eigentleg fordelinga?


Den norske kyrkje (kristendommen) er fortsatt, og vil nok forbli, den mest dominerande religiøse rørsla i landet. Ein reknar med at kring 85,7% av den norske befolkninga ser på seg sjølv som kristne (tilhøyrer DNK). Desse tala frå 2004 er ikkje absolutte, og svært mange av desse er nok ikkje aktive kyrkjegjengarar. Av dei resterande ca. 15%, reknar ein med at 8,7% er medlem av andre trusamfunn (t.d. islam, jødedom...), medan 5,6% er opne om at dei er ikkje-religiøse.

Lat oss gå inn på dei 8,7% som er medlem av andre trusamfunn enn DNK. Her kjem desse samfunna lista opp, i rekkjefølgje etter storleik:

 - Islam: 78.000
 - Humanetisk forbund: 70.000
 - Katolisme (også kristne, men ikkje i DNK): 46.000
 - Buddhismen: 13.000
 - Hinduismen: 3000
 - Jødedommen: 1000


Alle tala er frå 2004! (altså ikkje oppdaterte nyleg) - Gjer og oppmerksom på at det finnast fleire mindre religiøse samfunn.


For meir utfyllande info angåande korleis religionane fungerar i det norske samfunnet, trykk her. Denne sida er å anbefale, då informasjonen er både særs god og enkel å leite fram.


Kjelder:
http://snl.no/Norge/religion

Humanetisk Forbund

Humanetisk forbund er eit livssynssamfunn som vart stifta i 1956 av Kristian Horn.

I Noreg idag er det omlag 78 000 medlemmar.

Humanistar trur ikkje på gud eller andre overnaturlege oppfatningar av verkelegheita. Men har eit etisk livssyn som seier at menneske har rett til og ansvar for å forme og gje meining til sitt eige liv.

Seremoniar :

Humanistisk navnefest,

humanistisk konfirmasjon,

humanetisk vigsel og

humanetisk gravferd.

Dei feira alle desse seremoniane utan noko spor av Gud.

Heilage tekstar og kunst :

Har ikkje heilage tekstar. Men brukar dikt og songar som framhevar menneska ved ulike seremoniar eller andre hendelsar. Det same gjelder kunst. Brukar kunst som framhevar mennesket.

Høgtider :

Variera frå person til person med private tradisjonar som følgjer det landet ein bur i.

Synet på gud :

Humanetikarar trur ikkje på Gud eller er i tvil om han finst.

Elles så er mykje av det som skjer i humanetisk forbund noko med trua på det gode i mennesket. Og det er viktig og ha ettertanke.

Kjelder :http://www.human.no/Humanisme/

http://no.wikipedia.org/wiki/Human-Etisk_Forbund

Høgtider

Jødedommen

Høgtidene til jødane kan vi dele inn i to ulike grupper. Den første hovudtypen er høgtider til minne om historiske hendingar, det er når Gud grip inn i historia til jødane og hjelper dei. Jødane feirer dette til minne om kva som hende. Pesack er den jødiske påska, då jødane flykta frå Egypt under leiing av Moses. Shavout, vert også kalla vekefesten, er ei feiring til minne om då israelittane tok imot Toraen på Sinaifjellet. Sukkot feirar jødane til minne om vandringa i ørkenen etter flykta frå Egypt. Hanukka er lysfesten og blir feira til minne om innviinga av det andre tempelet. Purim er det jødiske karnevalet og blir feira til minne om Ester som hjelpete til med å redde jødane i Persia.
I den andre hovudtypen konsentrerer ein seg om å feire Gud som skapar og oppretthaldar av naturen. Sabbaten er den viktigaste heilagdagen til jødane og skal minne om skapinga. Dette er noko som heile familien gjer ilag, dei koser seg med god mat og går i gudstenester som er knytte til dagen.  Rosh hashana er nyttår og blir feira til minne om den gongen Gud skapte det første mennesket.



.
Dette er eit bukkehorn som jødane blåser i under nyttår
og andre høgtider.

Islam

Det er særlig to høgtider som blir feira av muslimar. Det er id al-fitr, festen som bryt fasta og id al-adha, offerfesten. Id al-fitr blir feira når fastemånaden ramadan er over. Ramadan er ein periode der muslimane faster frå soloppgang til soloppgang. Dei feirer det til minne om koranen, då den vart openberra av Muhammed. Dei markerer og at dei har greidd fasta. Rundt denne festen samlar familien seg, dei har mykje god mat og gir kvarandre gåver. Dei gir og spesielle gaver til dei fattige. Det er vanleg at det er mange som ønsker å gå i moskeen denne dagen. Dei slakter og eit dyr, til minne som Abraham som ofra ein bukk i staden for sonen sin.




Dette er eit Id-måltid.


Hinduismen

Denne religionen har mange fester og høgtider. Tradisjonane varierer mykje frå kvar personane bur i landet og kvar dei er frå. I Navarathi er det Gudinna som blir feira. Dei feirar dei guddomelege eigenskapane ho har. Festen varer i ni dagar og ni netter, og er i oktober. I nord feirar ein til dømes ved å oppføre skodespelom korleis Gudinna hjelpte Rama i å vinne over demonkongen Ravana. Og i sør feirar dei Krishnas siger, her har Gudinna Lakshmi ei viktig rolle. Divali blir feira i månadsskiftet oktober/november. Nord og Sør feirar ulikt (ovanfor). Denne festen er ein fest som hinduane ser fram til med stor glede. Holi vert feira i februar/mars ved fullmåne. Fleire stadar feirar ein Krishnas leik med gjetarjentene, dei leikar ved å sprute farga vatn på kvarandre.

Dette er ei menneskepyramide under gåkolastjmi, 

som markerer fødselsdagen til Krisjna.

Dette er holi-feiring.








Buddhismen

Heilagdagane i buddhismen er knytte til månefasane. Den viktigaste dagen er fullmånedagen, men nymånedagen og halvmånedagen er og viktige og heilage dagar. På desse heilage dagane reiser mange buddhistar for å be i tempel. Dei mediterer, lyttar til preiker og opplesing av heilage tekstar. Vesak er på fullmånedagen i mai, og er den viktigaste høtida. Her feirar dei Buddha og hans fødsel. I thervada-buddhismen feirer ein både Buddhas førsel, oppvakninga og død på denne dagen. Tradisjonane for denne feiringa varierer frå land til land. Men det er noko som er felles : Lekfolk reiser rundt å besøker templa og ofrar til statuar, og i andre land trekker dei buddhastatuar rundt på vogner. Ei anna høgtid er i theravada - buddhismen, og den er knytt til avsluttninga på regntida, juni til september.

Ein tekst om thervada.

Ei lampe som høyrer heime på alteret saman med andre
gjenstandar - særlig i forbindelse med høgtider som Vesak.

KJELDER :

Tekst : Under same himmel
Bilde for jødedommen
Bilde for islam
Bilde nr. 1 for hinduismen
Bilde nr. 2 for hinduismen
Bilde for buddhismen.

Ritualer i samband med bøn

I denne bloggposten skal vi sjå nærare på noko av det viktigaste i alle dei store verdsreligionane, nemleg bøn. I dei fleste religionar, reknar ein bøn som den einaste måten å kommunisere med Gud, som ein kanal. Bøna vert og utøvd på forskjellige måtar frå religion til religion, og i denne bloggposten vil eg fokusere på særprega ved kvar einskild religion (dei fem store) når det kjem til utøvelse av bøneritualer.


Kristendommen


I kristendommen er bøn ein viktig del av gudstjenestene i kyrkja. Under gudstjenester utøver kristne felles bøner, ofte med presten som leiar for desse. Då kyrkja er Guds hus, opplever mange kyrkja som ein stad der ein får ekstra sterk kontakt med Gud. Bøna "Fader Vår" og Den Apostolske Truvedkjenninga er spesiellt viktige i kristendommen, og derfor ofte nytta i kyrkja som fellesbøn.

Mange kristne vel å falde hendene under bøn.

Eit anna viktig prinsipp i kristendommen er at bøna skal vere personleg, og sådan meir direkte. Derfor finnes det mange forskjellige tradisjonar knytte til bøna. Utøvelsen avhenge ofte av kva kristent samfunn ein tilhøyrer. Nokon kan for eksempel be ei bøn på veg til jobben om morgonen, eller ved senga på kvelden, medan andre føler dei må ha ein meir spesiell "setting", som f.eks. kyrkja. Eit grunnprinsipp i kristendommen er at den treeinige Gud kan høyre oss uansett kvar vi er, berre vi vender oss mot han og trur.

Islam


I islam skiller ein tydleg mellom to former for bøn: den rituelle, "Salah" - og den personlege, "Du'a". På mange måtar liknar dette kristendommen, men innan islam foregår det heile under strengare former. Salah, som er den rituelle bøna, er ein av dei fem søylene, og er dermed ei religiøs plikt. Muslimar skal be fem gongar dagleg (sunni-islam fem gongar, sjia-islam fem bøner på tre "økter"), og undervegs skal ein vere vend mot Mekka. Bønene kan verte bedne kvar som helst, men staden må vere rein, og derfor er bøneteppe vanleg blant muslimar. Det er også fleire andre strenge ritual knytte til den rituelle bøna, som f.eks. faste bønetekstar.

Muslimar i bøn på bøneteppet.

Også til den personlege, frivillige bøna er det knytt ein heil del viktig ritualer, men denne bøna er ingen direkte bodskap til Gud.

Jødedommen


Bøn er ein viktig del av kvardagen til mange jødar. Under bøna vender jødane eg direkte til Gud, og har kun Gud i tankane. Bøna kan utøvast både aleine og i eit fellesskap, f.eks. under gudstjeneste. Under gudstjenesta må det vere minst ti vaksne menn til stades.

Det heiter seg i jødedommen at bønene ikkje skal bli dagleg rutine, men at dei skal vere åpne og ærlege. Dette prinsippet vert tolka forskjellig, alt etter kva religiøs retning ein tilhøyrer. I ortodoks jødedom er ein fastlagde å be tre gongar dagleg, ofte om morgonen, ettermiddagen og kvelden. Desse bønene treng ikkje verte utført i synagoga, men ein må ha andletet vendt mot Jerusalem. Det er også andre viktig ritual knytte til bøna.

Siddur, bønnesjal, menoraen og ein kippa - alle viktige i samband med bøn.

I jødedommen er dei viktigaste bønene samla i ei bønebok, Siddur. Den aller heilagste av bønene i Siddur er "Amida", som inneheld heile 19 velsigningar.

Hinduismen


Også når det kjem til bøn, representerar hinduismen eit stort mangfald. I alt reknar (LÆREBOKA) vi med at hinduane har fire klare former for bøn. Ei form finn vi i samband med ulike hinduistiske ritualer. Ved sånne tilfeller, er det presten som har ansvaret for å sitere bønene, som vert henta frå Veda (dei eldste heilage tekstane). Desse tekstane er på sanskrit.

Djup konsentrasjon under hinduistisk bøn.

Ei anna form for bøn er mantra. Eit mantra er eit ord, uttrykk, eller setning. Mantraet skal framførast med eit klart sinn, og ein skal kun ha guden sin i tankane. Det mest kjende mantraet er "om" (aum). Dette vert rekna som "den opphavlege lyden" som fylte verda under skapinga. Gayatra-mantraet, som er noko meir omfattande, er eit anna kjend mantra. Hinduar kan og ha eigne mantra, overlevert frå guruen dei følgjer.

Songane til diktarhelgenane vert rekna som ei tredje form for bøn. Denne forma vert brukt spesielt mykje under høgtider og ellers i tempelet. Desse songane er retta mot ein spesiell gud, og dei ulike retningane har sine eigne songar til sin hovudgud.

Den siste forma for bøn er dei vanlege, personlege bønene, som dei vi kjenner på vår eigen kultur. Det kan foreksempel vere ei bøn til hovudguden din om at det skal gå deg godt.    - Mange hinduar bed, i tillegg til desse, faste morgon og kveldsbøner. Desse minner mest om personlege bøner.

Buddhismen

Munk i djup konsentrasjon under meditasjon.

I utgangspunktet er ikkje bøn noko tema i buddhismen i det heile, då dei ikkje har noko gud å tilbe. Mange ber likevel til buddhaer og bodhisattvaer (som vi var inne på tidlegare), men det vert meir ei resitering av setningar og viktig ord, enn det vert ei bøn.

I buddhismen er meditasjon eit av dei aller viktigaste rituala i seg sjølv. Meditasjon går enkelt og greit ut på å lære seg sjølv å kjenne, og å føle på sine indre følelsar i sinnet. Får å få dette til, er avslapping, konsentrasjon og erfaring viktig. Ein som mediterar sit ofte med rak rygg og beina i kross, for å slappe av ordentleg. Den mediterande let tankar straume gjennom hovudet, utan å feste dei til minnet. Dette krev erfaring og øving, og mange vel å fokusere på pusten, for ikkje å verte distrahert av omgjevnadane.






Kjelder: 


Tekst: Rle - Under Same Himmel 3
http://snl.no/b%C3%B8nn
http://snl.no/b%C3%B8nn/b%C3%B8nn_i_kristendommen
http://snl.no/b%C3%B8nn/b%C3%B8nn_i_islam
http://home.online.no/~li-ree/islam/fem_ganger_daglig.htm
http://snl.no/b%C3%B8nn/b%C3%B8nn_i_j%C3%B8dedommen
http://no.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8dedom
http://www.propaganda.net/skoleside/?stil=10040
http://no.wikipedia.org/wiki/Buddhisme
http://snl.no/b%C3%B8nn/b%C3%B8nn_i_hinduismen


Bilete: http://www.effektweb.com/bonn.php
http://depesjer.no/kategorier/nasjoner/pakistan/selvmordsangrep_er_u_islamsk
http://bjornolav.blogspot.com/2008/01/siddur-den-jdiske-bnneboken.html
http://natgeotv.com/no/photo-of-the-day/2012/januar/22
http://buddhismen.wikispaces.com/Meditasjon

Påske

Her følgjer ein film om påska, Jesus og hans kjærleik til menneska. No som det nærmar seg påske, tenkte eg dette var ein passande måte å sette påskestemninga på. 

Til slutt vil eg på vegne av oss på bloggen ønske alle ei god påske - fyllt med gode opplevingar! Vi snakkast over ferien! 

P.s.: det er muleg bloggen vil verte oppdatert i løpet av ferien, så følg med!

Video:    http://www.youtube.com/watch?v=sd437S0pvzU

To vidt forskjellige gudesyn

Synet på kva ein gud er, er på mange måtar hovudesensen i alle religionar. Dette synet varrierar frå religion til religion. Nokon tilber eit stort mangfald av gudar, medan andre kanskje ikkje har nokon  gud. I dette innlegget skal vi sjå nærare på to religionar som på mange måtar representerar store kontrastar når det gjeld nettopp gudesyn - nemleg hinduismen og buddhismen.

Vishnu og kona Lakshmi. Klassisk hinduistisk kunst.

Hinduismen


Stikkordet for å forstå denne religionar er "MANGFALD". Hinduismen er ein polyteistisk religion (poly=mange, teos=gud). At religionen er polyteistisk tyder at brukarane av religionen tilbed meir enn ein gud. Dei aller fleste hinduar høyrer til ei rørsle, som saman tilbed ein hovudgud. Døme på slike retningar er Vishnuismen, retninga til guden/ane Vishnu, Krishna og Rama, Shivaismen, etter Shiva og Shaktismen, etter Gudinna. Dette er i dag dei tre største retningane innan hinduismen. Sjølv om tilhengjarane av desse retningane har ein hovudgud, aksepterer og tilbed dei også andre gudar innanfor hinduismen.

F.v.: Brahma, Vishnu og Shiva er alle former av Brahman.

Sjølv om hinduismen representerar eit enormt mangfald, har dei ein hovudgud - ein skapar og oppretthaldar - som vert respektert av alle retningane. Brahman heiter denne guden, som vert beteikna som "den absolutte verkelegheita". Hinduane meinar at Brahman kan openberre seg i fleire former, i form av andre gudar. Mange meiner og at alle gudane innan hinduismen representerar ulike former av Brahman. Hinduar meinar at Brahman kan framstillast som ei upersonleg kraft som finnes i alt - overalt. Hinduar lærer og at verda går gjennom ei endelaus rekkje "atterfødingar" - og at Brahman - i ulike former - er drivkrafta til denne evigvarande prosessen. Dei forskjellige retningane har forskjellige tankar kring denne prosessen, som f.eks:  i Shaktismen er det Gudinna som er drivkrafta bak det heile.

Dei allereie nemnde gudane vert rekna for å vere dei viktigaste i hinduismen, men mangfaldet er så mykje, mykje større. Mange ville nok ha hatt ei liste over alle gudane, men då mangfaldet er så ekstremt, er dette ingen enkel jobb å få til. Klikk her for ei lita liste av gudar (med kort forklaring).

Buddhismen

Siddharta Gautama mediterer. Typisk buddhistisk kunst.

For å understreke fakta, fyrst som sist: Buddhismen har inga tru på nokon særskild Gud. Men om nokon skulle finne på å spørje deg om kven som er guden til buddhistane, er svaret meir avansert. Mange reknar den fyrste Buddha, Siddharta Gautama, som deira eigentlege Gud. Siddharta Gautama fekk ærestittelen "Buddha", då han vart den fyrste nokon gong - i følgje buddhistisk tru - til å nå oppvakning (å kome til Nirvana/himmelen). Ved å nå Nirvana, vart den indiske prinsen grunnleggjaren av religionen, men han fekk ikkje gudestatus. Nokre retningar innan buddhismen vel å tilbe han som ein Gud, medan andre retningar meiner han vart utilgjengeleg for menneska då han nådde Nirvana.
Ordet Buddha tyder "den oppvåknede". Ein Buddha kan dermed vere ein buddhist som har nådd full oppvakning, og er dermed ingen særskild Gud. Det virkar ein smule innvikla, men ein buddhist som har nådd oppvakning, blitt ein Buddha og fått gudestatus hos nokre, vil ein gong bruke opp overskotet sitt av gode gjerningar/Karma (som har gjort han/ho til ein Buddha), og verte gjennfødd som menneske - sirkelen er i gong igjen.

Buddhist ber til Buddha ved ei Buddha-statue.

For å nøste opp litt i rotet til slutt:
 - I buddhismen tilber dei ingen særskild Gud.
 - Buddha er ingen Gud, men ein som har nådd oppvakning.
 - Nokre grupper buddhistar tilber Buddhaer, medan andre meiner dei ikkje er tilgjengelege gjennom bøn og andre ritual.
 - Karma er overskotet til buddhistane av gode gjerningar, god Karma -> oppvakning





Om ein skal gjere ei enkel sammanlikning av gudesynet i hinduismen og buddhismen, ser eg ein klar likhet: begge syna er innvikla og kan vere vanskelege å forstå. Hinduismen har eit enormt mangfald, som til tider kan forvirre mange. Buddhismen har eigentleg ingen spesiell Gud, men dei forskjellige retningane har forskjellige tolkningar av kva ein Buddha er, nokon meiner ein Buddha har gudestatus - andre ikkje.

Kjelder: Tekst: Under same himmel 3

http://no.wikipedia.org/wiki/Polyteisme 

http://no.wikipedia.org/wiki/Hinduisme 

http://www.daria.no/skole/?tekst=2031 

http://no.wikipedia.org/wiki/Buddha

http://no.wikipedia.org/wiki/Karma

Bilete:http://fictionalyogi.tumblr.com/post/10797984102/minotaurme-vishnu-lakshmi

http://olejohansen.blogspot.com/2011/05/brahma-vishnu-og-shiva-bildetolkning.html
http://www.hindudevotionalblog.com/2011/09/motivational-buddha-quotes-teachings.html
http://www.carto.net/neumann/travelling/china_tibet_2001/07_xian_wildgoose_pagoda/

Gud i Jødedommen og Islam.

Jødedommen.

"Høyr Israel, Herren er vår Gud, Herren er ein", dette er det som undrestrekar den jødiske truvedkjenninga. I Jødedommen lærer ein at det berre finst ein Gud. I jødedommen er Gud omtalt som mann. Gud er skaparen av himmelen og jorda, han er evig allmektig, miskunnsam og rettferdig. I jødedommen er Gud ein personleg Gud, menneska kan vende seg direkte til han, med til dømes personlege bønner. Alle mennesker er like mykje verde.


Dette er det heilage symbolet davidstjerna.


Islam.

Islam står likt med Jødedommen når det kjem til berre å ha ein Gud. Det kallar vi eit monoteistisk gudssyn, mono er latinsk og tyder ein. Gud er den som har skapt verda, og det er han som held ho oppe. Muslimane meiner at det er same Gud i jødedommen, kristendommen og islam.
Gud sin eigenskap i Islam :
"Han er Gud, ein.
 Gud, den eine Omsorgskjelda.
 Ikkje har han avla nokon,
 og heller ikkje har han sjølv blitt avla.
 Ingen er hans like."
I koranen er Gud skildra med det som blir kalla dei 99 vakre namna.

Dette står på arabisk og tyder Allah.

KJELDE :

- Under same himmel 3.

- Bilde 1.

- Bilde 2.

Heilage tekstar

Kristendommen

I kristendommen er bibelen den heilage boka. Den består av 66 bøker som er delt inn i to delar. Det nye testamentet og Det gamle testamentet.

Det gamle testamentet er den eldste delen av bibelen og er delt inn i 39 bøker. Dei handlar om forteljingar om skapelsen, dei første menneska og det jødiske folket.

Det nye testamentet er den nyaste delen av bibelen og er delt inn i 27 bøker. I det nye testamentet blir det fortalt om Jesus liv, død, oppstandelse og mirakla han gjennomførte i dei fire evangelia Markus, Matteus, Lukas og Johannes.

(Det er det nye testamentet som skil dei kristne frå jødane. For jødane har også det gamle testamentet, men dei trur ikkje Jesus har levd endå så dei har ikkje det nye testamentet.)

Jødedommen

Tanach er den heilage boka i Jødedommen. Den tilsvara Det gamle testamentet i bibelen og handlar om det same. (Skapelsen, dei første menneska og det jødiske folket). Tanach er delt inn i tre delar. Toraen, Nebiim og Ketubim. Toraen blir rekna som den viktigaste av dei tre. Og består av dei 5 mosebøkene som handlar om jødane si historie heilt tilbake til Abraham slekta ca 1800 år før kristus.

 

Buddhismen

Dei heilage tekstane i buddhismen blir kalla Dei tre kurvane/Tripitaka. 

Den første kurven inneheld Vinaya som er reglar som munkar og nonner skal følgje. Den andre kurven inneheld Sutta som er Buddhas lære og den tredje kurven inneheld Abhidharma som er skrifter som forklarer Buddhas lære.

 

Hinduismen

Hinduimen delar dei heilage tekstane sine inn i to delar. Shruti som betyr det som er høyrt og Smriti som betyr det som er huska.

Shruti er tekstar som er åpenbart frå gudane til hellige menn som braminer (prestar og lærarar) som hadde ansvaret for å vidareføre bodskapen frå generasjon til generasjon og til slutt få den skriven ned. Vedaen er ein Shruti og er skreven på sanskrit som er gudanes heilage språk. Den er delt inn i fire tekstar. Ringveda, Yajurveda, Samaveda og Atharvaveda.

Smriti er tekstar som ikkje har kome gjennom åpenbaring. Det er tekstar som er skrivne av menneske og dermed rekna som mindre viktig enn tekstane i Shruti. To viktige forteljingar i Smriti er Mahabharata og Ramayana.

Islam

Islam har to hellige skrifter, Koranen og Hadith. Koranen ses på som en hellig bok som uttrykker Guds vilje med verden. Den er en jordisk kopi av en bok som alltid har vært i himmelen. Opphavet var da Gud åpenbarte seg for Muhammed. Samtidig ble Koranen åpenbart for han og han fortalte den videre til araberne. Ulike mennesker skrev den ned, og etter hvert ble dette samlet i Koranen. Hadith er en rekke beskrivelser av det Muhammed sa og gjorde. De ble samlet i det første århundret etter at han døde. Etter alt som står der, står det hvor og når Muhammed sa og gjorde det.

Kjelder : Tekst :http://www.daria.no/skole/?tekst=9460

http://no.wikipedia.org/wiki/Bibelen#Det_gamle_testamente

http://www.daria.no/skole/?tekst=3962

http://no.wikipedia.org/wiki/J%C3%B8dedom

http://www.daria.no/skole/?tekst=5199

http://no.wikipedia.org/wiki/Buddhisme#Buddhismens_hellige_tekster

http://www.daria.no/skole/?tekst=8110

http://no.wikipedia.org/wiki/Hinduisme#Hellige_skrifter

              Bilder : Bilde 1

Bilde 2

http://bhagvant.com/buddhism/webimages/tripitaka%20(1).gif

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfy0762erCZY8S8SQ1H3Kkqee2H2Fq1GdiHge-dke6LJ7ao8rcjgenYq1lqG1NpehNdRjVreOZglJdXEVXyBPbKpINI0mh5-xrA9h7ff4vEaJPE3ecKxXegP2rgo4A3lZ-och-2TItrxM/s1600/s.jpg

http://bloggfiler.no/kurdiskmuslima.blogg.no/images/1134808-11-1304701152355.jpg

Kort samandrag/samanlikning av religionane

	Kristen-dommen	Islam	Jøde- dommen	Budd-hismen	Hindu-ismen
Gud	Den treenige gud	Én gud - Allah	Én gud	Ingen gud	Flere guder - trimurti
Hellige skrifter	Bibelen	Koranen	Toraen m.m.	De tre kurver	Flere
Frelse	Himmelen	Himmelen	Himmelen	Nirvana	Moksha
Hellige steder	Jerusalem	Mekka	Jerusalem	Ingen	Eleven Ganges
Bilder	Lov	Ikke lov	Ikke lov	Lov	Lov
Opp-rettelse	2012 år siden av Jesus	Trolig av profeten Abraham som levde for 4000 år siden	Ca 3000 år siden av Moses	500 f. Kr av Siddharta Gautama (Buddha)	Ca 1500 f. Kr av Aryafolket
Lidelse	Pga. Eva og Adam	Må lide på dommedagen hvis de har gjort noe galt	Pga. Eva og Adam	De fire opphøyde sannheter	Karma (Resultatet av menneskers dårlige handlinger)
Fest-dager	Jul Påske Pinse	Ramadan Mawlid(Muhammeds bursdag)	Pesach (påske) Jom Hashva (minnedag over folkemord) Purim (utryddelse av jøder) Sabbaten(hviledag) Sjavout (pinse) Rosh Hashana(nyttår) Hanukka Sukkot(løvhyttefest) Jom Kippur(forsonings-dag)	Vesak (Buddahs bursdag)	Holi (vår-festivals) Ramavami (Ramas bursdag)  m. m. - ti til sammen

Kjelder : http://www.daria.no/skole/?tekst=10111

Gud i kristendommen.

Kristendommen ser på Gud som ein personleg Gud, som alltid har vore til og alltid vil vere til. Det var han som skapte ein ny himmel og ei ny jord, han skapte lys og mørkre, han skape verda. Det er ikkje grenser for kva Gud kan gjere, han er allmektig, heilag og annleis. Gud er kjærlig og nær den jorda og dei menneska han har skapt. Gud er treeinig, han er ein samstundes som han er tre, Faderen, Sonen og Den heilage ande. I bibelen er ofte Gud vist frå ei mannleg side, men han er ikkje bunden til noko kjønn.

Dei tre trusartiklane :

Eg trur på Gud Fader, den allmektige,
som skapte himmel og jord.

Eg trur på Jesus Kristus,
Guds einborne Son,
vår Herre,
som vart avla ved Den Heilage Ande,
fødd av Maria møy,
pint under Pontius Pilatus,
vart krossfest, døydde og vart gravlagd,
for ned til dødsriktet,
stod opp frå dei døde tredje dagen,
for opp til himmelen,
sit vad høgre handa åt Gud, den allmektige Fader,
skal koma att derifrå
og døma levande og døde.

Eg trur på Den Heilage Ande,
ei heilag, allmenn kyrkje,
eit samfunn av dei heilage,
forlating for syndene,
oppstoda av lekamen
og evig liv.

Amen.






Dette er det kristendommen handlar om. Dette er utgangspungtet i tekstar i Det nye testamentet og vart formulert av dei første kristne. Den første handlar om Gud Skaparen, den andre om Jesus Frelsaren og den tredje om Den heilage ande og det kristne livet.

Kjelder :
Under same himmel 3
http://nn.wikipedia.org/wiki/Den_apostoliske_truvedkjenninga
http://www.google.no/imgres

Fem religionar - to utspring

I dag har i fem store verdreligionar, kristendommen, jødedommen, islam, buddhismen og hinduismen. Desse fem kan vi igjen dele inn i to grupper, etter geografisk utspring (og nokre fellerstrekk). I den fyrste gruppa finn vi buddhismenog hinduismen, som begge har sitt utspring i nordlege delar av India. I gruppe nummer to finn vi dei resterande tre verdsreligionane, som alle vaks fram med utgangspunkt i Midtausten. I denne teksten skal vi sjå nærmare på heilage stadar i desse fem religionane. 

Biletet viser Jerusalem. Mangfaldet i byen er tydeleg (kors i forgrunnen, Al-Sakhraa-moskeen (Klippedomen) bak)

Buddhismen:


Tempelet er det heilage huset til buddhistane. Det finnes mange forskjellige tempel, nokre kan vere små, enkle bygg, medan andre kan vere oppbygde som enorme tempelkompleks. Uansett størrelse, så er Buddhahallen den mest heilage delen av tempelet. Her feirar buddhistane ulike høgtider, gjennomfører bøn og liknande. I denne religionen vert gudshuset rekna for å vere så heilagt at besøkarane må vaske seg på beina før dei går inn.

Enormt buddhistisk tempelkompleks i Kyoto, Japan.

For buddhistar er valfartinga til kjende, historiske stadar viktig. Då Buddha, deira leiar, døydde, uttalte han at alle buddhistar burde besøke desse fire stadane: der han vart fødd, der han nådde oppvåkning, der han fyrst tala og der han døydde. Buddhistar håpar at desse stadane skal gjeve dei religiøs styrke.

Hinduismen:


Og i hinduismen er templet gudshus. Og også her varrierar størrelsen på templa. Ein forskjell frå buddhismen, er at i hinduismen er tempelet bustaden til dei mange gudane. I templa er der store gudestatuar for å hylle gudane. Besøkarane i templa tek ofte med gåver, som dei gjev til prestane, og deretter ofrar prestane gavene for gudane. Alle tempel har ein hovudgud, som høyrer til i det mest heilage rommet i gudshuset. I templa er det forbode å bruke sko.

Hinduistisk tempelkompleks i India.

Mange stadar i India vert rekna som heilage av hinduistane. Eit døme er fjellkjeda Himalaya, som vert rekna som far til gudinna Parvati. For at ein stad skal vere heilag, må den vere knytt til ei legende/forteljing som knytter ein gud til staden. Til desse stadane vert det knytt ei guddomeleg kraft og sjel. For mange hinduar er elva Ganges spesielt heilag. Eit bad i elva skal vere nok til å fjerne "all moralsk reinleik".

Kristendommen:


Gudshuset i kristendommen er kyrkja. Kyrkja kjem i fleire ulike fasongar og størrelsar. Gudstjenestene og messene vert rekna som dei viktigaste hendingane i kyrkja. Det vert og gjennomført dåpar, konfirmasjonar, bryllaup og gravferder i det heilage huset. Kristne verda over føler eit heilt spesielt nærver til Gud under opphald i kyrkja. Dei forskjellige retningane innanfor kristendom har sine eigne tradisjonar i forhold til tradisjonar knytt til kyrkja.

Tradisjonell (norsk) kyrkje med gravplass/kyrkjegard.

I retningar innanfor kristendommen vert stadar der helgenar har vorte gravlagde rekna som heilage. Landet Israel, eller "Det heilage landet", vert og rekna for å vere heilagt, grunna at Jesus levde heile livet sitt her.

Jødedommen (noko forenkla tekst):


- Jødane sitt heilage hus er synagoga.
- Her samlar dei seg for gudstjeneste og bøn.
- Torarullane (heilage tekstar) vert oppbevart i eit eige skap i synagoga.
- Rikt utsmykka med jødiske symbolog kunst.
- I nokre synagoger har kvinnene og menna eigne rom/galleri.

Tysk synagoge i byen Köln.

- Israel er eit heilagt land.
- Abraham og hans etterfølgjarar vart lova landet (Kanaan).
- Jerusalem ein heilag by for jødane.
- Kong David gjorde den til hovudstad.
- Salomo og templet i Jerusalem.
- Vestmuren er det einaste som er igjen, denne er viktig for mange jødar.

Islam (noko forenkla tekst):


- Moskeen er det heilage huset i islam.
- Mange fasongar og størrelsar.
- Kan finne moskear i andre hus (lager, kjellar).
- Samlingstad for dei fem daglege bønene.
- Samlingstad for fredagsbønna.
- Samlingstad for andre høgtider.
- Menn skal helst gå i store, rikt utsmykke moskear til fredagsbøn.
- Fleire kvinner går til moskeen no enn før.
- Moskeen stad for å lære.
- Nokre har koranskular for born.
- Strenge reglar for korleis ein skal "te seg" i moskeen.

"Den blå moske" i Istanbul.

- Mekka er det viktigaste pilegrimsmålet i islam.
- Ein av dei fem søylene.
- Medina, "gravbyen" til Mohammed, heilag.
- Mange oppsøker graver til tidlegare imamar (leiarar).
- Jerusalem rekna som heilag, også i islam.
- Sunni- og sjiaislam ulike byar som er heilage.

Kjelder :  RLE, Under same himmel
http://snl.no/buddhismen
http://www.skoleforum.com/stiler/analyse/det.aspx?id=2207
http://no.wikipedia.org/wiki/Islams_hellige_byer



Bilete: http://sacredsites.com/middle_east/israel/jerusalem.html
http://attractions.uptake.com/blog/byodo-in-buddhist-temple-oahu-hawaii-2655.html

http://midtblantmange.com/religion.php?id=hinduismen
http://www.kyrkja-kvinnherad.no/kyrkjer/ky-Holmedal.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/File:K%C3%B6ln_synagoge_pano.jpg
http://konradstankesmie.blogspot.com/2009/08/eurabia-utsatt-pa-ubestemt-tid.html